جنسیت و «اخلاق مراقبت»
سید حسن اسلامی
امروزه نظریه اخلاق مراقبت، به مثابه بدیلی برای نظریه های اخلاقی سنتی که مردسالار قلمداد می شود، از سوی برخی فمینیست ها ارائه شده است. خانم کَرول گیلیگان روش کولبرگ را در رشد قضاوت اخلاقی کودکان به کار گرفت و به نظریه ای در اخلاق رسید که آن را «اخلاق مراقبت» (ethics of care) نامید. یافته های وی بعدها به دست فیلسوفان و متفکران زن فمینیست تکمیل شد و به صورت نظریه ای اخلاقی در برابر نظریات رایج غرب درآمد. این نظریه اخلاقی سه نقد عمده بر نظریه های اخلاقی تکلیف گرای کانت و نتیجه گرای میل وارد می کند و آن ها را به مثابه نظریات اخلاقی مردسالارانه ناقص یا نادرست می شمارد. این سه نقد عبارتند از استناد به قواعد عام اخلاقی، رعایت بی طرفی و تاکید انحصاری بر عقلانیت. در برابر، ادعا می شود که اخلاق مراقبت، اخلاقی است قاعده گریز، جزیی‌نگر، متن محور، عینی، درگیر و مبتنی بر عواطف که ریشه جنسیتی دارد. نوشته حاضر به معرفی و تحلیل این ایده می‌پردازد.
کلیدواژه: اخلاق مراقبت، جنسیت، اخلاق فمینیستی، اخلاق زنانه، اخلاق عدالت محور، اخلاق تکلیف گرا، اخلاق نتیجه گرا.
دریافت
حجم: 611 کیلوبایت
منتشرشده در: فصلنامه مطالعات راهبری مطالعات زنان، سال یازدهم، شماره 42، 1387.
نیز ببینید: اخلاق و جنسیت در حدیث «خصال النساء»
