آدرس سابق «دغدغه های اخلاق و دین» / سید حسن اسلامی

آدرس جدید: HassanEslami.ir

مقاله «معقولیت ایمان»

شنبه, ۱۳ مهر ۱۳۹۲، ۱۰:۵۲ ب.ظ


در برخی از روایات استدلالی برای معقولیت اعتقاد به خداوند و روز جزا ارائه شده است که مضمونی به این شکل دارد: اگر خدا و روز جزایی در کار بود، ما از ایمان خود بهره فراوان برده‌ایم و در صورتی که باور ما خطا از آب درآمد، زیانی نکرده‌ایم.این سبک استدلال، چندان مورد توجه متکلمان مسلمان قرار نگرفته است. با این حال، این استدلال قرینه‌ای در فرهنگ مسیحی دارد که به شرط‌بندی پاسکال معروف است و طبق پژوهش برخی از محققان از طریق نوشته‌های غزالی به فرهنگ مسیحی منتقل شده است. نوشته حاضر، پس از گزارش و تحلیل احادیث مرتبط، روایت مسیحی آن را تحلیل کرده و اشکالاتی را که بر این استدلال شده است، باز می‌گوید و قوت آن را می‌سنجد. بیشتر اشکالاتی که متوجه این استدلال شده، زاده بی‌توجهی به خصلت و کارکرد آن است. در نتیجه، به نظر می‌رسد که این استدلال همچنان کارآیی خود را دارد.

کلیدواژه‌ها: معقولیت ایمان در احادیث شیعه، شرط‌بندی پاسکال، معقولیت ایمان، استدلال عمل‌گرایانه، غزالی.

مقاله «معقولیت ایمان» در شماره 65 مجله علمی-پژوهشی علوم حدیث منتشر شد (دوره 17، شماره 65، پاییز 1391، صفحه 3-27). می توانید مقاله را در اینجا ببینید و دانلود کنید.


 

  • شنبه, ۱۳ مهر ۱۳۹۲، ۱۰:۵۲ ب.ظ
  • سید حسن اسلامی

نظرات  (۱)

  • مسعود صادقی
  • استاد گرامی

    باسلام

     

    ضمن تشکر از مقاله ارزنده و مفیدتان سوال من این است که آیا "براهین اخلاقی برای وجود خدا" را هم می توان در زمره استدلال های عمل گرایانه ای که شما بدان ها اشاره کردید بحساب آورد؟

    پاسخ:

    با درود به شما،

    خیر. براهین اخلاقی، که از تنوع خوبی برخوردارند، از سنخ براهین نظری برای اثبات وجود خداوند به شمار می‌روند، نه معقولیت باور. به تعبیر دیگر کسانی مانند لویس از وجود قانون اخلاقی در عالم وسرشت انسان‌ها، قانون‌گذاری را که خدا باشد استنتاج می‌کنند.

    ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
    شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
    <b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
    تجدید کد امنیتی