آدرس سابق «دغدغه های اخلاق و دین» / سید حسن اسلامی

آدرس جدید: HassanEslami.ir

۱۳ مطلب با موضوع «فارسی :: معرفی کتاب» ثبت شده است


دوستی دارم که در حوزه معرفت‌شناسی کار می‌کند و سال‌ها است تکلیف خودش را با ترجمه‌های موجود در این عرصه روشن کرده است. از کنار آن‌ها راحت می‌گذرد؛ شتر دیدی، ندیدی.
اما من نه مثل او معرفت‌شناس هستم که از خیر این ترجمه‌ها یکسره بگذرم و نه آن قدر «بی‌معرفت» که متوجه برخی از خطاهای جدی آن‌ها نشوم. برای همین متحیر و معلق مانده‌ام؛ نه آن‌ها را پاک نادیده می‌گیرم، نه از خواندشان لذتی می‌برم.
اخیراً ترجمه کتاب معرفت‌شناسی[1] نوشته لوئیس پویمن را مرور و با متن اصلی گاه به گاه مقایسه می‌کردم. به این مثال رسیدم:  

«درسنامه خدا و نظریه تکاملی» در هفت آسمان، شماره 39، پاییز 1387، صص 277-308.

دریافت مقاله "درسنامه خدا و نظریه تکاملی"

اگر دغدغه جهان اسلام را داشته باشیم، باید مصر را بشناسیم و با متفکران آن آشنا شویم. اگر هم تنها نگران کشور خودمان هستیم، باز باید مصر را بشناسیم و از تأملات متفکران آن خطه بهره بگیریم. چون بخش قابل توجهی از آنچه امروز مسائل ما به شمار می‌رود، بیش از شش و گاه هشت دهه قبل دغدغه مصریان بوده است. آشنایی با این متفکران و نظریه‌پردازی‌های آنان، ما را از پیمودن دوباره کوره‌راهی که آنان پیمودند باز می‌دارد.

با این نگاه، کتاب‌های جدی در این عرصه را می‌خوانم. کتاب حاضر نیز به دلیل داشتن اطلاعات ریز و گاه خیلی دقیق از جهات متعددی برایم خواندنی بود و کاستی نظری آن را جبران می‌کرد. این کتاب دستمایه گزارش حاضر شد، هرچند که در این گزارش به این کتاب بسنده نکرده‌ام و از منابع دیگر نیز یاری گرفته‌ام.

این مقاله به تازگی در مجله آینه پژوهش (شماره 141، مرداد و شهریور 1392) منتشر شده است.  
چهارشنبه شب (4/10/1392) در سالروز ولادت حضرت مسیح (ع) مراسم تجلیل از پدیدآورندگان کتاب ایران سرزمین صلح ادیان الهی در دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد. در این جلسه آقایان مسعود فروزنده، محقق و نویسنده این کتاب، عباس تحویلدار، عکاس این کتاب، و سالم چحیلی، رئیس انجمن منداییان، نیز حضور داشتند.

از من خواسته شده بود تا ده دقیقه سخن بگویم. قبل از آن چند ساعتی فرصت داشتم و این کتاب را مرور کردم و از تصاویر آن بسیار لذت بردم و به حاصل کوشش سه ساله پدیدآورندگان دستخوش گفتم. در این جلسه، سعی کردم از فرصت استفاده کنم و دو مطلب را پیش بکشم. نخست درباره کارکرد این گونه مراسم بزرگداشت بود و دیگری اشاراتی به این کتاب.
«الاهیات الاهی و الاهیات بشری»: نقدی روش‌شناختی
سیدحسن اسلامی
 
مکتب تفکیک با تأکید بر جداسازی میان سه راه معرفتی ــ وحی، عقل، و کشف ــ خود را به جامعة شیعی معرفی کرد و مدعی ناسازگاری دین با فلسفه و عرفان شد. مدافعان فلسفة اسلامی این دیدگاه را نقد کردند و از همسویی دین و فلسفه و عرفان در منظومة شیعی سخن گفتند. کتاب الاهیات الاهی و الاهیات بشری به‌عنوان دفاعی قاطع از این مکتب به‌تازگی منتشر شده است و در آن اظهاراتی از فلاسفه و دیگر متفکران شیعی به سود مکتب و تفکیک و بر ضد فلسفه نقل شده است.
من در مقالة حاضر به تحلیل و نقد روش‌شناختی کتاب حاضر پرداخته و کوشیده‌ام مقدمات آن را بی‌اعتبار کنم و نشان دهم این مکتب در اثبات مدعای خود تا کنون ناکام مانده است. در این مقاله، نخست مدعیات اصلی کتاب الهیات الهی را صورت‌بندی کرده و در شکل یک استدلال آورده‌ام که بر دو مقدمه استوار است: نخست آنکه عده‌ای از فلاسفهْ فلسفه را بی‌اعتبار دانسته‌اند؛ و دوم آنکه سخن این فلاسفه درست است، پس فلسفه نادرست است.
پس از این گزارش کوشیده‌ام (1) نشان دهم مقدمة نخست کاذب است و به‌واقع سخنان آنان در متون مکتب تفکیک تحریف و ناقص نقل شده است و (2) هیچ فیلسوفی به‌اعتبار فیلسوف‌بودن نمی‌تواند فلسفه را بی‌اعتبار سازد و این رفتار خودشکن است و از نفی فلسفه‌ْ بی‌اعتباری خود فیلسوف حاصل می‌شود، نه اثبات مدعای مکتب تفکیک.
این مقاله در فصلنامه هفت آسمان، شماره 45، بهار 1389 چاپ شده است. 
می‌توان مقاله را در اینجا خواند.
 
گفتنی است که این مقاله از سوی هشتمین جشنواره نقد کتاب در 28 آذرماه 1390 مقاله برتر در عرصه نقد فلسفی شناخته شد.

 

راهنمای نگارش مقالات آکادمیک در پژوهش‌های دینی
دکتر سید حسن اسلامی

اگر دین مسئله‌ای جدی است، تأمل و نگارش در باب آن و پژوهش در ابعاد آن نیز جدی است. کسانی گزاره نخست را می‌پذیرند، با این همه از قبول گزاره دوم، دست کم در عرصه عمل، می‌پرهیزند. در نتیجه، نگارش دینی و پژوهش‌های مرتبط با این عرصه را سرسری می‌انگارند و می‌پندارند دغدغه دینی داشتن، آنان را مجاز می‌شمارد تا هر گونه بخواهند بنویسند. 

متافیزیک پیشرفت در جهان عرب

سید حسن اسلامی


این کتاب حاصل تأملات چندساله و فرصت مطالعاتی یک‌سالۀ فهمی جدعان، استاد دانشگاه اردن، است که پس از دو بازنگری به شکل فعلی درآمده است.

رهایی از جعبه جادو

نابینندگان (nonviewers) تلویزیون هم عالمی دارند، به‌ویژه در قلب آمریکا که خاستگاه این عضو تحمیلی، پرگو یا یکه‌گو، و به تعبیر قدما «متکلم وحده»، خانواده‌ها است. کتاب زیستن بدون صفحه تلویزیون[1] پژوهشی است درباره کسانی که عطای این دستگاه را به لقایش بخشیده‌اند.

نیست بیماری چو بیماری دل: در باب کشیشان عاشق

کتاب کشیشان عاشق: روحانیان کاتولیک رومی و دوستی‌های صمیمانه‌شان، حاصل پژوهشی ده‌ساله و مطالعه و مصاحبه با حدود پنجاه کشیش است که روابط پایدار عشقی داشته و دارند.

این نوشته معرفی کتاب زیر است:
Religion in an Age of Science, Ian G. Barbour, (The Gifford Lectures 1989-1991, v. 1) New York: HarperCollins Publishers, 1990, 297 P.

دریافت
حجم: 234 کیلوبایت
چاپ شده در شماره 40 فصلنامه هفت آسمان، 1387.