آدرس سابق «دغدغه های اخلاق و دین» / سید حسن اسلامی

آدرس جدید: HassanEslami.ir

۴۹ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «سید حسن اسلامی» ثبت شده است

سری به «زندگی پای»

 

فیلم «زندگی پای» از معدود فیلم‌هایی است که بدون یاری گرفتن از بازیگران سوپراستار، داستان پیچیده یا تعلیق و فراز و فرود نفس‌گیر، توانسته است بیننده را مجذوب خود نماید و افزون بر لذت بصری، ذهن و ضمیر او را درگیر مسائل کفر و ایمان کند.
نسبت اخلاق و سیاست؛ بررسی چهار نظریه
یکی از کهن ترین و در عین حال جدیدترین مسائل فلسفه سیاسی، بیان نسبت اخلاق با سیاست است. این مقاله می کوشد چهار دیدگاه عمده در باب این نسبت را بررسی، و دلایل آنها را نقد و تحلیل کند. این چهار دیدگاه عبارت اند از: الف) نظریه جدایی اخلاق از سیاست؛ ب) نظریه تبعیت اخلاق از سیاست؛ ج) نظریه اخلاق دو سطحی؛ و د) نظریه یگانگی اخلاق و سیاست. 

دریافت
عنوان: «اخلاق و سیاست؛ بررسی چهار نظریه»
حجم: 443 کیلوبایت


منتشرشده در: فصلنامه علوم سیاسی، شماره 26، تابستان 1383.

کتاب نحوه نگارش و تهیه کتاب درسی دانشگاهی،[1] همان طور که از نامش پیدا است، درباره قالب و ساختار کتاب‌هایی است که سرشت درسی دارند و قرار است برای آموزش به کار گرفته شوند.

«عروج» روایتی سینمایی از تقابل خیر و شر

تقدیم به هموطنان مسیحی به مناسبت عید صعود


روزی روزگاری صدا و سیمای ما با سینمای آمریکا قهر بود و تقریباً خبری از این همه فیلم اکشن، وسترن، و حادثه‌ای در آن نبود. بر عکس، تا دلتان بخواهد فیلم‌های سیاه و سفید روسی با داستان‌های نخ‌نما و ریتم کند و خسته‌کننده پخش می‌شد که در آن عظمت و اقتدار «اتحاد جماهیر شوروی» در برابر توطئه‌های پایان‌ناپذیر «امپریالیسم» به رخ بینندگان کشیده می‌شد. این کار یک خوبی داشت و یک بدی.

رهایی از جعبه جادو

نابینندگان (nonviewers) تلویزیون هم عالمی دارند، به‌ویژه در قلب آمریکا که خاستگاه این عضو تحمیلی، پرگو یا یکه‌گو، و به تعبیر قدما «متکلم وحده»، خانواده‌ها است. کتاب زیستن بدون صفحه تلویزیون[1] پژوهشی است درباره کسانی که عطای این دستگاه را به لقایش بخشیده‌اند.

ققنوس فلسفه؛ روش‌شناسی مکتب تفکیک
 
 
چکیده
مکتب تفکیک در مقام یکی از گرایش‌های فکری شیعی معاصر، با هدف پیراستن دین از اندیشه‌های بشری و تلاش در جهت دست یافتن به معارف ناب دینی شکل گرفت و در این راه به نقد فلسفه و عرفان پرداخت. ادعای مکتب تفکیک در این عرصه آن است که روشمندانه به نقد فلسفه می‌پردازد و ناکارآمدی آن را نشان می‌دهد. در این راه نقدهای متعددی را متوجه فلسفه می‌کند، از جمله، خاستگاه و ساختار یونانی فلسفه، مخالفت امامان (ع) با فلسفه، محتوای شرک‌آلود برخی قواعد فلسفی، و اختلاف نظر شدید میان فلاسفه. این نوشته بر آن است تا با روش‌شناسی مکتب تفکیک در نقد فلسفه، آن را تحلیل کند و قوتش را بسنجد و نشان دهد که مکتب تفکیک، برغم ادعای خود، نتوانسته است در نقد فلسفه از روشی مقبول استفاده کند.
 
منتشر شده در:
شعاع اندیشه (علمی-پژوهشی دانشگاه ایلام)، شماره 1، پاییز و زمستان 1389.

نیست بیماری چو بیماری دل: در باب کشیشان عاشق

کتاب کشیشان عاشق: روحانیان کاتولیک رومی و دوستی‌های صمیمانه‌شان، حاصل پژوهشی ده‌ساله و مطالعه و مصاحبه با حدود پنجاه کشیش است که روابط پایدار عشقی داشته و دارند.

مسئله این نیست، وسوسه این است؛ در باب اخلاقی بودن ازدواج


اخیراً چند تن از دانشجویان خوبم بحث اخلاقی بودن ازدواج را پیش کشیدند و با سؤالاتشان مرا با چالش گرفتند. پس از بحث و گفتگوهایی به آن‌ها قول دادم که در فرصتی مناسب این بحث را به تفصیل خواهم کاوید. اما تا آن فرصت، فعلاً به توضیحی بسنده می‌کنم.

اخلاق و جنسیت در حدیث «خصال النساء»

دکتر سید حسن اسلامی


حدیث «خیار خصال النساء ...» فضایل اصلی زنان را رذیلت‌های مردانه دانسته و بدین ترتی فضایل اخلاقی را با جنسیت پیوند زده و بر تمایز اخلاقی زن و مرد تأکید کرده است. در این مقاله، پس از طرح مسئله، کوشش شده است تا مضون وکارآمدی این حدیث، در هفت بخش بررسی و تحلیل شود. در بخش نخست، منابع این حدیث و تفاوت‌های لفظی آن نقل شده است. بخش دوم، دیدگاه مفسران و شارحان نهج البلاغه را درباره این حدیث تجزیه و تحلیل می کند. سومین بخش، بنیادهای علمی و زیست‌شناختی تمایز میان زن و مرد را بررسی می‌کند. چهارمین بخش، به تحلیل این حدیث در پرتو تازه‌ترین یافته‌ها و مطالعات اخلاقی در حوزه زنان می‌پردازد. در پنجمین بخش، به تحلیل سندی و محتوایی این حدیث و مقایسه مضمون آن با آموزه‌های قرآنی پرداخته شده است. ششمین بخش، مدعی آن است که مضمون این حدیث، اعتقادی است کهن، مبنی بر فروتری جنس زن که در قالب حدیث در آمده است. هفتمین بخش، با اشاره به سه اصل روشی درباره این قبیل احادیث، روند تغییر مضمونی و لفظی برخی احادیث را نشان می‌دهد. سرانجام، نویسنده در پایان مقاله خود نتیجه می‌‌گیرد که این حدیث، سندی مقبول، مضمونی مستدل و محتوایی سازگار با دیگر آموزه‌های قرآنی و آموزه‌های اخلاقی احادیث ندارد.

کلیدواژه: احادیث اخلاقی، فضایل اخلاقی، فضایل زنانه، رذایل مردانه، اخلاق زنانه، خصال النساء


دریافت
حجم: 455 کیلوبایت


نیز ببینید: جنسیت و «اخلاق مراقبت»

جنسیت و «اخلاق مراقبت»

سید حسن اسلامی



امروزه نظریه اخلاق مراقبت، به مثابه بدیلی برای نظریه های اخلاقی سنتی که مردسالار قلمداد می شود، از سوی برخی فمینیست ها ارائه شده است. خانم کَرول گیلیگان روش کولبرگ را در رشد قضاوت اخلاقی کودکان به کار گرفت و به نظریه ای در اخلاق رسید که آن را «اخلاق مراقبت» (ethics of care) نامید. یافته های وی بعدها به دست فیلسوفان و متفکران زن فمینیست تکمیل شد و به صورت نظریه ای اخلاقی در برابر نظریات رایج غرب درآمد. این نظریه اخلاقی سه نقد عمده بر نظریه های اخلاقی تکلیف گرای کانت و نتیجه گرای میل وارد می کند و آن ها را به مثابه نظریات اخلاقی مردسالارانه ناقص یا نادرست می شمارد. این سه نقد عبارتند از استناد به قواعد عام اخلاقی، رعایت بی طرفی و تاکید انحصاری بر عقلانیت. در برابر، ادعا می شود که اخلاق مراقبت، اخلاقی است قاعده گریز، جزیی‌نگر، متن محور، عینی، درگیر و مبتنی بر عواطف که ریشه جنسیتی دارد. نوشته حاضر به معرفی و تحلیل این ایده می‌پردازد.


کلیدواژه: اخلاق مراقبت، جنسیت، اخلاق فمینیستی، اخلاق زنانه، اخلاق عدالت محور، اخلاق تکلیف گرا، اخلاق نتیجه گرا.


دریافت
حجم: 611 کیلوبایت

منتشرشده در: فصلنامه مطالعات راهبری مطالعات زنان، سال یازدهم، شماره 42، 1387.


نیز ببینید: اخلاق و جنسیت در حدیث «خصال النساء»