آدرس سابق «دغدغه های اخلاق و دین» / سید حسن اسلامی

آدرس جدید: HassanEslami.ir

۱۴ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «اخلاق پژوهش» ثبت شده است

چکیده
برخی از مقالاتی که در مجلات علمی-پژوهشی منتشر می‌شوند، در عین رعایت ضوابط صوری مقالات علمی-پژوهشی، فاقد جنبه پژوهشی و علمی‌اند، تا جایی که خواندن و نخواندن آنها، از نظر علمی یکسان است و چیزی از آنها نمی‌توان آموخت. حال آن که این مسئله خلاف تعریفی است که از مقالات علمی-پژوهشی به دست داده شده است و بر جنبه بدیع و نوآورانه بودن آنها تأکید شده است. مقاله حاضر با بررسی ده‌ها مقاله از این دست، کوشیده است منطق حاکم بر ساختار آنها را به دست آورد. نویسندگان این مقالات، به سبب یا در کنار نداشتن مسئله پژوهشی واقعی، می‌کوشند با به کارگیری شیوه‌های خاصی، همچون منطق تکه‌نویسی یا کولاژ و تکثیر ناموجه منابع، مقالاتی تولید کنند که جز صورتکی از مقالات علمی-پژوهشی نیستند. در این نوشته این منطق آماساندن و فربهی دروغین، تحلیل و مؤلفه‌های آن بیان و راه غلبه بر آن، که توجه به محتوای مقالات در کنار مسائل صوری است، بازگو شده است.
 
واژگان کلیدی: اخلاق پژوهش، تولید علم، جامعه علمی، مقالات علمی‌پژوهشی، آسیب‌شناسی مقالات علمی‌پژوهشی

حجم: 265 کیلوبایت

در 12 بهمن 1391 سخنرانی ای با عنوان «بررسی اخلاق پژوهش و مسائل آن» ارائه کردم که می توانید گزاش مختصر آن را در اینجا (سایت موسسه میزبان) ببینید. 

همچنین، گزارش کامل تری از این سخنرانی در کتاب ماه دین، شماره شهریور 1392، چاپ شده است. می توانید گزارش را از اینجا  (حجم: 204 کیلوبایت) دریافت کنید. 


 

راهنمای نگارش مقالات آکادمیک در پژوهش‌های دینی
دکتر سید حسن اسلامی

اگر دین مسئله‌ای جدی است، تأمل و نگارش در باب آن و پژوهش در ابعاد آن نیز جدی است. کسانی گزاره نخست را می‌پذیرند، با این همه از قبول گزاره دوم، دست کم در عرصه عمل، می‌پرهیزند. در نتیجه، نگارش دینی و پژوهش‌های مرتبط با این عرصه را سرسری می‌انگارند و می‌پندارند دغدغه دینی داشتن، آنان را مجاز می‌شمارد تا هر گونه بخواهند بنویسند. 

حمام عمومی در آمریکا: واژه ای ساده با معنایی تازه
 دکتر سید حسن اسلامی
 
پست «اکام ریز کیست: نکته‌ای درباب ترجمه اصطلاحات» نسبتاً مورد استقبال قرار گرفت و به کام کسانی شیرین آمد. در واقع به دلیل سرشت کارم، از این نمونه‌ها فراوان دارم و سعی می‌کنم به تدریج برخی از آن‌ها را که در عین جدی بودن، کمی خوشمزه هم هستند، نقل کنم.
در ترجمه کتاب روش‌های تحقیق کیفی در علوم اجتماعی،[1] هنگام اشاره به گزارش تحقیق لود هامفریز[2] درباره همجنس‌گرایان، چنین آمده است:


کتاب «اخلاق پژوهش: مبانی و مسائل» نخست در سال 1390 به کوشش دکتر محسن جوادی و از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر شد. ویراست دوم کتاب در سال 1391 به بازار آمد. 

کتاب 584 صفحه است و دارای 10 نوشته است که از آن میان دو نوشته از من است. 

«درآمدی بر اخلاق پژوهش در علوم انسانی و اسلامی» صص 31 - 171

«پیش نویس ضوابط بنیادی اخلاق پژوهش» صص 575 - 581

ققنوس فلسفه؛ روش‌شناسی مکتب تفکیک
 
 
چکیده
مکتب تفکیک در مقام یکی از گرایش‌های فکری شیعی معاصر، با هدف پیراستن دین از اندیشه‌های بشری و تلاش در جهت دست یافتن به معارف ناب دینی شکل گرفت و در این راه به نقد فلسفه و عرفان پرداخت. ادعای مکتب تفکیک در این عرصه آن است که روشمندانه به نقد فلسفه می‌پردازد و ناکارآمدی آن را نشان می‌دهد. در این راه نقدهای متعددی را متوجه فلسفه می‌کند، از جمله، خاستگاه و ساختار یونانی فلسفه، مخالفت امامان (ع) با فلسفه، محتوای شرک‌آلود برخی قواعد فلسفی، و اختلاف نظر شدید میان فلاسفه. این نوشته بر آن است تا با روش‌شناسی مکتب تفکیک در نقد فلسفه، آن را تحلیل کند و قوتش را بسنجد و نشان دهد که مکتب تفکیک، برغم ادعای خود، نتوانسته است در نقد فلسفه از روشی مقبول استفاده کند.
 
منتشر شده در:
شعاع اندیشه (علمی-پژوهشی دانشگاه ایلام)، شماره 1، پاییز و زمستان 1389.

سرقت علمی به پنج روایت

سرقت علمی به پنج روایت

(با کلیک روی تصویر آن را در اندازه بزرگ ببینید.)


هر چه درباره پدیده زشت و ضداخلاقی سرقت علمی و انتحال آثار دیگران و گندم‌نمایی و جوفروشی بحث شود کم است. به‌خصوص آن که این مسئله در عرصه آثار دینی و در حوزه‌های علمیه نیز در حال جان گرفتن است و لازم است که با دقت مانع رشد این غده سرطانی در مجامع علمی شد.

‌اعتبار منطق ارسطو در تفکر معاصر غرب
سید حسن اسلامی
دانشیار دانشگاه ادیان و مذاهب


منطق ارسطویی به مثابه بخشی از فلسفه اسلامی، در میان مسلمانان مخالفان بسیاری داشته است که می‌کوشیده‌اند تا بی‌اعتباری منطق را بر ملا سازند. در نتیجه بخشی از فعالیت فیلسوفان و منطق‌دانان مسلمان دفاع از منطق و اعتبار آن در برابر مخالفان بوده است. در کنار انتقادات رایج و کهنی که در کتاب‌های مدافعان منطق پاسخ‌ آن‌ها را می‌توان یافت، به تازگی برخی مدافعان مکتب تفکیک به نام علم جدید و روش علمی مقبول در نظام‌ غرب، به نقد منطق ارسطویی دست زده و آن را بی‌ارج و مانع رشد علمی جوامع اسلامی بر شمرده‌ و مدعی شده‌اند غربی‌ها با کنار نهادن منطق ارسطو و پیروی از منطق تجربی فرانسیس بیکن، پیشرفت کردند. نوشته حاضر این ادعا را تحلیل کرده و به استناد داوری منطق‌دانان، مورخان، و فیلسوفان متعددی نتیجه گرفته است که منطق ارسطو همچنان در مجامع علمی غرب و نظام آموزشی آن جایگاهی ارجمند دارد و بخشی از منطق معاصر به شمار می‌رود. مسئله رشد غرب نیز نه به دلیل تبعیت از منطق تجربی بیکن، بلکه به دلایلی دیگر، از جمله تغییر نگرش به طبیعت، بوده است.

کلیدواژه‌ها: منطق ارسطویی-نقدها، فلسفه اسلامی-نقدها، نقد منطق، فرانسیس بیکن، مکتب تفکیک، اخلاق پژوهش.

دریافت
حجم: 390 کیلوبایت
_______________________________
با تشکر از دکتر اسدالله فلاحی که در وبلاگشان به این مقاله و «سیری در استدلال بی مغالطه» لینک داده اند.

Mulla Sadra and the problem of plagiarism; a reevaluation of apologies

Mulla Sadra, or Sadr Al-din Muhammad Shirazi (c. 979/1571-1050/1640) is the founder of Hekmate Mota'liea school of thought and one of the most important Shi'a philosophers in Iran during three past centuries. He attempted to synthesize the rival schools of thought in his period. The result was bringing into being a new synthesis that later was known as Hekmate Mota'liea or the "Transcendent Philosophy" or as some contemporary thinkers prefer, "Transcendent Theosophy". He was prolific author and wrote many significant books, including Al-Asfar Alaqliea Al-Arba'a, or the Four Intellectual Journeys.
More than one hundred years agoAbo Al-Hassne Jelwe, an Iranian philosopher and a famous exponent of Ibne Sina's philosophy, revealed Mulla Sadra's huge indebtedenss to other philosopher's works, without acknowledging it properly.
The problem was that Mulla Sadra had borrowed the exact words, sentences, paragraphs, and in some cases the whole chapters of famous thinkers' works, such as Al-Ghazzali and Al-Razi's books, while he did not mention them appropriately or citing them correctly. So, he was accused of committing plagiarism, by his opponents. To invalidate this accusation, his followers and defenders tried to justify, or in some cases rationalize, his deed by proposing some apologies. According to one of them, for example, plagiarism was not a morally wrong in his period, and according to the other, the borrowed sentences and sections were trivial information and common knowledge, not genuine thoughts.
The author of this paper, first of all, has gathered and classified these apologies into six types. Secondly, has attempted to show that all them are insufficient and cannot prove anything in Mulla Sadra's interest. Finally, the author has come to the conclusion that the accusation of plagiarism that is launched against Mulla Sadra is still powerful and cannot be defeated easily.

This paper (in Farsi)  is published in: Ayeneh-ye- Pazhoohesh, vol. 22, no.5,  Des 2011-Jan 2012.

مقاله «منزلت اخلاق پژوهش در کتاب های روش تحقیق به زبان فارسی: بررسی انتقادی» در شماره 69 فصلنامه روش شناسی علوم انسانی منتشر شد. 

می توانید چکیده مقاله را در ادامه مطلب بخوانید.

از اینجا می توانید این شماره از فصلنامه  را دریافت کنید.